Klimaatalarm op 14 maart 14.00-16.00 Radio Beverwijk

Programma Luister naar Radio Beverwijk

14.00- 15.00 muziek afgewisseld met het verhaal over het klimaat.

Beverwijk Duurzaam zet vanmiddag tijdens deze uitzending van Radio Beverwijk de belangrijkste informatie over het klimaat voor je op een rij. Veel zul je misschien al weten, in dat geval kunnen de tips die we tussendoor geven wellicht handig voor je zijn.

Klimaatverandering

Als mensen over klimaatverandering spreken, dan gaat het vooral over het feit dat de aarde in snel tempo steeds warmer wordt.
Ondanks de vele wetenschappelijke bewijzen, zijn er mensen die twijfelen zolang over de opwarming geen zekerheid is. Of men vraagt zich of de mens wel verantwoordelijk is voor klimaatverandering: Is het niet gewoon te wijten aan sterkere zonnestraling en dus een natuurlijk proces van alle tijden?
Helaas is het tegen de tijd dat we het wel zeker weten, al te laat om nog iets te doen.

Het klimaat zit ingewikkeld in elkaar, je kunt niet zomaar zeggen na een paar warme zomers dat er sprake is van een verandering. Dat kan pas op basis van langjarige berekeningen van zowel temperatuur en andere weerelementen.
De wetenschappers die zich hiermee bezig houden (o.a. het KNMI) komen tot de conclusie dat er sinds 1900 sprake is van een forse gemiddelde temperatuurstijging op aarde.
Let wel , het is een gemiddelde, dus niet overal en niet het hele jaar stijgt de temperatuur even sterk, en hij kan ook zelfs dalen.

Wil je zien hoe de temperatuur zich in Nederland gedraagt?
Kijk dan eens op het klimaatdashboard van het KNMI.

Gevolgen van verdere temperatuurstijging

In het jaar 1900 begon het KNMI met metingen van het weer. De gemiddelde jaartemperatuur in Nederland was toen 8,7 graden. 120 jaar later, in 2020 zien we 11,7 graden in de grafiek staan. Dat zijn metingen over Nederland.
Over de gehele aarde gemeten is de gemiddelde temperatuur van de atmosfeer in dezelfde periode met bijna 1 graad gestegen.
Een temperatuurverandering die zo snel gaat, is heel anders als de zeer langzame veranderingen die de ijstijden hebben doen ontstaan of doen verdwijnen.
En dat maakt dat veel mensen zich zorgen maken over het klimaat.

kantelpunt

Als het vanaf nu nog weer 0,5 graad warmer wordt, ontstaat er veel schade aan ons leefmilieu. Tegen hoge kosten kunnen we ons dan nog aanpassen aan de veranderde leefomstandigheden.
Maar als de stijging doorgaat met nog eens 0,5 graad, dan kan er een kantelpunt komen: het evenwicht in hoe alles draait op aarde is weg. Als dominostenen verdwijnt de natuur, waarvan we voor ons voedsel afhankelijk zijn. Eenmaal verdwenen, is herstel nauwelijks mogelijk.
Een somber verhaal, maar ….er is nog hoop. Als we nu het proces kunnen tegengaan.

De documentaire Climate change: The Facts van David Attenborough vertelt het verhaal prachtig en krachtig in indrukwekkende beelden.
Bekijk deze film hier. (57 min.)

Hoe komt het dat de aarde opwarmt?

Rond de aarde ligt een koepel van damp, die ervoor zorgt dat de felle zonnestralen die van bovenaf komen worden gefilterd en niet allemaal de aarde kunnen bereiken.
Zonder die dampkring zouden we verbranden.
Deze beschermende luchtlaag houdt echter ook de lucht met daarin de door de aarde uitgestote gassen beneden zich. Zo hoopt zich steeds meer gas op in de onderste atmosfeer, want het kan niet weg.

Gelukkig is er ook een proces, waardoor de gassen ook weer worden “opgegeten” door de zee en de natuurlijke beplanting op aarde.
Maar veel natuurlijke beplanting, bijvoorbeeld het tropische woud is aan het verdwijnen en de zee wordt steeds warmer en vervuilder.
Kortom: minder gassen kunnen worden weggevangen en tegelijk komen er ook steeds meer bij.
Dat heeft gevolgen voor de temperatuur op aarde, want Co2 en andere broeikasgassen, het woord zegt het al, verwarmen de lucht, de zee en de bodem. De warmte kan niet weg, dus het wordt steeds warmer.

Bronnen van CO2 uitstoot

Er zijn veel bronnen van CO2 uitstoot. Zo ademen wij mensen elke dag gemiddeld een kilo CO2 uit. Ook planten en dieren ‘ademen’ CO2 uit die in de atmosfeer terecht komt. Daarnaast kunnen bijvoorbeeld vulkaanuitbarstingen en het ontdooien van permafrost (permanent bevroren grond) zorgen voor de uitstoot van CO2.
Maar de meeste uitstoot van CO2 komt door menselijke en industriële activiteiten. We verwarmen onze huizen, gebruiken warm water en gebruiken energie om te koken. We pakken de auto of het vliegtuig, die geproduceerd moeten worden en brandstof verbruiken. Dit kost allemaal veel energie.

Om deze energie te krijgen worden fossiele brandstoffen verbrand en dit zorgt voor een verhoogde CO2 uitstoot.
Ook de productie van b.v. staal waar veel producten die wij kopen van zijn gemaakt en en het vliegverkeer veroorzaakt veel CO2 uitstoot.

Duurzame energie en Beverwijk

Gevolgen van de opwarming

smeltend ijs

Een van de gevolgen van het warmer worden is dat, het ijs gaat smelten. Op de Noordpool en de Zuidpool is dat een normaal verschijnsel: elk jaar verdwijnen er grote stukken ijs in zee en ontstaan er ijsbergen. In de winter groeit dat ijs normaal weer aan.
Maar als er in de zomer op de Noordpool een hittegolf is, zoals vorig jaar, smelt er zoveel ijs dat het niet meer kan aangroeien in de winter. Afgelopen oktober werd bekend dat er nog nooit eerder zo weinig ijs op de Noordpool aanwezig was.
Het smelten van het zeeijs, overal op aarde, gaat steeds sneller,omdat warmere zeestromen het ijs ook van onderaf doen verdwijnen.
Omdat ook de sneeuw verdwijnt, ontstaat er nog extra warmte. De witte sneeuw reflecteerde voorheen de zonnestralen, en waar die sneeuw verdwenen is, komen de zonnestralen nu dus terecht in de grond of in het water.

zeewater verandert

Meer zon in het water en minder ijs betekent: u raadt het al: meer opwarming van het zeewater. En warmer zeewater beinvloedt weer de zeestromen, het zeeleven en de weersomstandigheden, die extremer worden. Het aantal stormen en orkanen neemt toe.
Elders op het land, in de Alpen, bij de Himalaya krimpen de gletsjers en als ze eenmaal ondermijnd zijn door water, kunnen ze sneller naar beneden glijden. Dan stroomt het als water door de rivieren weg naar de zee. En zo verdwijnt er veel zoet water van het land naar de zoute zee. Bovendien stijgt de zeespiegel.

Wil je een virtuele reis maken naar het smeltende ijs?
Ervaar het in de film van het IDFA: Greenland melting film.
(12 min)

De Slapende Reus van de klimaatproblematiek

Een volgend ernstig milieuprobleem dat een gevolg is van de opwarming, speelt zich af op de toendra’s in Alaska, Siberië en Groenland. Daar is de permanent bevroren ondergrond, de permafrost, aan het smelten. De sneeuw en het ijs die voorheen deze gebieden bedekten verdwijnt en de zompige veenachtige grond stoot methaangassen en ook jarenlang bevroren bacteriën en virussen uit.
Dit is de reden dat het smelten van de permafrost ook wel De Slapende Reus van de klimaatproblematiek wordt genoemd. Hoe groot precies is onzeker, maar duidelijk is dat er een enorme hoeveelheid CO2 in de bodem vastzit die door ontdooing kan vrijkomen.

Interessante documentaires, podcasts, films, ook over de permafrost vind je op deze website

Is er nog wat te doen tegen opwarming van de aarde ?

Het verhaal over het smeltende ijs is geen vrolijk verhaal. Het valt ook niet meer te ontkennen, hoe graag je het ook zou willen.
Laat je er niet door ontmoedigen. Laat je er wel door overtuigen dat actie nu geboden is, als we nu drastische maatregelen nemen om de CO2 tegen te gaan kunnen we de opwarming nog stoppen.
En alle beetjes helpen, elk stapje dat jij zet om CO2 neutraal bezig te zijn doet er toe, want al die kleine stapjes vormen samen een grote stap.

En.. er wórden stappen gezet, in het klein, maar ook in het groot.
Amerika doet weer mee aan het klimaatakkoord en dwars door Afrika is men -met maar liefst 21 landen- bezig een grote groene muur van bosgebied te bouwen. Zo kan het ecosysteem herstellen en de woestijnvorming worden tegengehouden. In 2030 moet dit project zijn afgerond.

Wat kan je zelf doen?

Klimaatverandering is een feit, David Attenborough met zijn jarenlange ervaring in het waarnemen wat er in de natuur gebeurt, noemt zijn film zo.
Maar hij stelt ook de vraag: Kunnen we nog wat doen tegen de opwarming van de aarde, de belangrijkste oorzaak van de klimaatverandering?

Zijn antwoord is : ja, maar dan moeten we snel en voortvarend aan de slag. Iedereen kan daaraan meehelpen, op zijn eigen manier, binnen de eigen mogelijkheden. Elke groene stap is er één.
Tips daarvoor vind je op het internet, en ook in de bibliotheek in overvloed.

Een aanrader is de praktische website van Milieu Centraal.
Je kunt er je voetafdruk meten, en je kunt er ontdekken welke groene voetstappen het meeste effect hebben: van vliegreizen tot minder vlees eten.

Een groene voetstap is ook het compenseren van uitstoot, die je in jouw situatie onmogelijk kunt vermijden.
En natuurlijk kun je ook minder kopen door meer spullen samen te delen, zelfs met auto’s kan dat vrij makkelijk.
Groene voetstappen verwijzen ook naar leven in harmonie met de natuur en met veel aandacht voor de natuur. Je kan dus ook gewoon natuurorganisaties ondersteunen.

Programma 15.00- 16.00

15.00 Overal in Beverwijk en Wijk aan Zee luiden de kerkklokken voor het klimaat. In Wijk aan Zee wordt alarm geslagen met onder andere het klimaatlied.

Lokale politici en de klimaatverandering

In deze uitzending komen vier mensen van de lokale politiek vertellen over hun groene voetstappen.
Deze interviews hebben we van te voren hebben opgenomen.
Jacqueline Makbouli, René Moelee, Tekla Hulscher en Teun-Jan Tabak vertellen over de klimaatstandpunten van hun landelijke partij.
Wat betekenen die kiezersbeloftes voor Beverwijk en Wijk aan Zee ?
Tot slot vroegen we wat duurzaamheid voor hun persoonlijk leven betekent.

Met dank aan Jan van der Land ( See you on TV) voor de video-opnames, Flex&Connect voor de opnamelokatie, aan Marijke Hopman voor de audio-teksten, de vier politieke partijen voor hun medewerking en Radio Beverwijk voor de zendtijd.